Epidamnos .Legjende apo fakt historik.
Sipas historianit grek Apiani te shekullit te dyte mbas krishtit ekziston nje legjende per sa I perket historis se qytetit te atehershme Epidamnos.Sipas Apianit qyteti ishte themeluar nga nje sundimtar(mbret) ilir me emrin Epidamnos dhe se me pas ajo mori emrin e nipit te tij nga e bija Dyrrachium.Ky i fundit permendej si pasardhes I Poseidonit dhe se kishte luftuar kunder vellezerve te tij se bashku me Heraklion I cili si shperblim kishte kerkuar nje pjese te tokes se Epidamnos.
Sipas Platonit ne historine e tij te Atlantasit ai refen se Poseidoni ishte lidhur me nje vajze me emrin Kleito(klithe ose klithme ne gjuhen shqipe) e bija e Ivenor dhe Leusipes.(ive=vije ne gjuhen shqipe dhe leusipe=leshprere nje definicion qe perdoret ne malesine e Laberise per vajza trime dhe burneshe qe krahasohen me burrat).Pra
Edhe pse behet fjale per mitologji dhe legjenda kemi lidhje te mahniteshme te historive qe jane krijuar ne vended dhe kohet te ndryshme.
Ne rast se marim refimin e Apianit per Dyrrachium dhe bashkepunimin e tij me Herakliun ateher kemi nje date historike qe na ben te reflektojme.Herakliu nuk ishte vetem nje personazh mitologjik por edhe historic I cili ka jetuar reth shek 12 para krishtit.Nga kjo del se Dyrrachium ka nje datim historic qe I perkon asaj te Herakliut.
Pra Mbreteria e Epidamnos(ilire) dhe me pas ajo e Dyrrachium ka ekzistuar shume kohe perpara te ashtequajtures “themelim” I saj nga kolonet greke te Kerkyres dhe Korinthit.Te pakten 3200 vjete me pare ekzistonte nje mbreteri ilire ne brigjet e adriatikut qe quhej Epidamnos.
Kur trajtojme problemin e identitetit te Epidamnos lindin shume probleme qe e bejne me konfuze historine e ketij qyteti,por ne qofte se I studiojme me kujdes shkrimet dhe referencat historike te historianeve te lashte na del nje panorame pothuajse e panjohur dhe shume intriguese.Psh.Ne rastin e referencave historike te dhena nga Ana Komnena per Epidamnos ajo na e paraqet kete qytet si “germalle” qe ndodhej prane nje vendi te quajtur “petra”.Behet fjale per shkembin e Kavajes.Ana Komnena thote se Robert Giuskardi fushoj prane renojave te Epidamnos prane “shkembit”.Pra behet fjale per renojat e nje qytetit ne breg te gjirit te Durresit.Deri me sot nuk eshte bere asnje studim apo germim net e kete zone.Arkeologet tane jane kenaqur me ato cka I ofron qyteti i groposur nene themelet e qytetit te Durresit dhe pjesa me e rendesishme ajo cka ne na intereson edhe ne pra Gjiri I Durresit as qe eshte mare fare ne konsiderate.Po referencat historike me shokuese vijne nga nje epoke me e hershme.Le te marim nje moment historik qe jam I bindur se shume prej nesh as qe e ka ditur me pare.Ne vendin e quajtur “petra” pra “shkembi I Kavajes” dicka e madherishme dhe lavdishme ka ndodhur 2000 vjete me pare.Me sakte 2041 vjete me pare.behet fjale per betejen e fashme te bere nga Jul Cezari kunder dhendrit te tij Pompeut.Ky I fundit kishte ngritur kampin dhe qendren e komandes se tij pikerisht ne vendin e quajtur nga Taulantet “Petra”.Edhe ketu ky vend na pershkruehet si renojat e qytetit te Epidamnos.
Sipas Platonit ne historine e tij te Atlantasit ai refen se Poseidoni ishte lidhur me nje vajze me emrin Kleito(klithe ose klithme ne gjuhen shqipe) e bija e Ivenor dhe Leusipes.(ive=vije ne gjuhen shqipe dhe leusipe=leshprere nje definicion qe perdoret ne malesine e Laberise per vajza trime dhe burneshe qe krahasohen me burrat).Pra
Edhe pse behet fjale per mitologji dhe legjenda kemi lidhje te mahniteshme te historive qe jane krijuar ne vended dhe kohet te ndryshme.
Ne rast se marim refimin e Apianit per Dyrrachium dhe bashkepunimin e tij me Herakliun ateher kemi nje date historike qe na ben te reflektojme.Herakliu nuk ishte vetem nje personazh mitologjik por edhe historic I cili ka jetuar reth shek 12 para krishtit.Nga kjo del se Dyrrachium ka nje datim historic qe I perkon asaj te Herakliut.
Pra Mbreteria e Epidamnos(ilire) dhe me pas ajo e Dyrrachium ka ekzistuar shume kohe perpara te ashtequajtures “themelim” I saj nga kolonet greke te Kerkyres dhe Korinthit.Te pakten 3200 vjete me pare ekzistonte nje mbreteri ilire ne brigjet e adriatikut qe quhej Epidamnos.
Kur trajtojme problemin e identitetit te Epidamnos lindin shume probleme qe e bejne me konfuze historine e ketij qyteti,por ne qofte se I studiojme me kujdes shkrimet dhe referencat historike te historianeve te lashte na del nje panorame pothuajse e panjohur dhe shume intriguese.Psh.Ne rastin e referencave historike te dhena nga Ana Komnena per Epidamnos ajo na e paraqet kete qytet si “germalle” qe ndodhej prane nje vendi te quajtur “petra”.Behet fjale per shkembin e Kavajes.Ana Komnena thote se Robert Giuskardi fushoj prane renojave te Epidamnos prane “shkembit”.Pra behet fjale per renojat e nje qytetit ne breg te gjirit te Durresit.Deri me sot nuk eshte bere asnje studim apo germim net e kete zone.Arkeologet tane jane kenaqur me ato cka I ofron qyteti i groposur nene themelet e qytetit te Durresit dhe pjesa me e rendesishme ajo cka ne na intereson edhe ne pra Gjiri I Durresit as qe eshte mare fare ne konsiderate.Po referencat historike me shokuese vijne nga nje epoke me e hershme.Le te marim nje moment historik qe jam I bindur se shume prej nesh as qe e ka ditur me pare.Ne vendin e quajtur “petra” pra “shkembi I Kavajes” dicka e madherishme dhe lavdishme ka ndodhur 2000 vjete me pare.Me sakte 2041 vjete me pare.behet fjale per betejen e fashme te bere nga Jul Cezari kunder dhendrit te tij Pompeut.Ky I fundit kishte ngritur kampin dhe qendren e komandes se tij pikerisht ne vendin e quajtur nga Taulantet “Petra”.Edhe ketu ky vend na pershkruehet si renojat e qytetit te Epidamnos.
Comments